اتصالات جوشی درزدار چیست؟
اتصالات جوشی درزدار به قطعاتی اطلاق میشود که برای ایجاد انشعابات، تغییر مسیر یا تغییر اندازه قطر لولهها در سیستمهای لولهکشی استفاده میشوند. این اتصالات از لولههای درزدار تهیه میشوند، که در فرآیند تولید، لوله به اندازه مورد نظر برش خورده و سپس به شکل مد نظر درآمده است. اتصالات جوشی درزدار معمولاً به وسیله جوش لب به لب (Butt Weld) به سایر قطعات لوله یا شیرآلات متصل میشوند. به دلیل وجود درز در این اتصالات، مقاومت آنها در برابر خوردگی و پوسیدگی کمتر از اتصالات بدون درز است، ولی به دلیل هزینه کمتر تولید، در بسیاری از پروژهها مورد استفاده قرار میگیرند.
در ساخت اتصالات جوشی درزدار، معمولا از ورقهای فلزی استفاده میشود و با استفاده از فرآیندهای سختکاری و جوشکاری به شکل نهایی خود میرسند. در این اتصالات، وجود درز به خاطر استفاده از لولههای درزدار در تولید آنهاست، که همانطور که اشاره شد، از نظر مقاومتی در مقابل خوردگی و فشارهای بالا کمتر از اتصالات بدون درز عمل میکنند. اما یکی از مزیتهای اصلی آنها، هزینه تولید پایینتر است که در بسیاری از پروژههایی که بودجه محدود دارند یا نیاز به اتصالات با قابلیتهای خاص نیست، اتصالات جوشی درزدار به صورت گستردهای مورد استفاده قرار میگیرند.
همچنین، نحوهی ساخت اتصالات درزدار به وسیله روش ریختگی نیز ممکن است، به ویژه در سایزهای بزرگتر. در این فرآیند، مواد فلزی مذاب شده و در قالبهایی که شکل نصف اتصالات را دارند ریخته میشود. پس از سرد شدن و جامد شدن مذاب، دو نیمه با یکدیگر متصل و جوش داده میشوند. این روش، برای ساخت اتصالات با ابعاد بزرگتر یا زمانی که نیاز به تیراژ بالا و سرعت تولید زیاد وجود دارد، مناسب است.
به خاطر ویژگیهای منحصر به فرد اتصالات جوشی درزدار، انتخاب آنها باید با توجه به نوع پروژه، شرایط عملیاتی و بودجه موجود انجام شود. اگرچه آنها در برخی موارد نمیتوانند جایگزین مناسبی برای اتصالات بدون درز باشند، اما در بسیاری از کاربردها قابلیت استفاده دارند و ارزشهای مناسبی ارائه میدهند.
انواع اتصالات جوشی درزدار
اتصالات جوشی درزدار در سیستمهای لولهکشی نقش مهمی ایفا میکنند و با توجه به وظیفهی خود در ایجاد مسیر جریان و تغییر قطر لولهها، به انواع مختلفی تقسیم میشوند. در اینجا به مرور اصلیترین انواع اتصالات جوشی درزدار خواهیم پرداخت:
- زانو 90 درجه: این اتصال به منظور ایجاد تغییر 90 درجه در جریان سیال استفاده میشود. زانوها به دو نوع شعاع بلند (Long Radius) و شعاع کوتاه (Short Radius) موجود هستند، و انتخاب هر کدام بسته به نیاز خط لوله توسط متخصصین مشخص میشود.
- زانو 45 درجه: با استفاده از این نوع زانو، میتوان جریان سیال را 45 درجه منحرف کرد. این زانو نیز مانند زانو 90 درجه، به دو نوع شعاع بلند و شعاع کوتاه تقسیم میشود.
- سه راه جوشی: سه راهها برای ایجاد مسیر انشعاب در لولهکشی استفاده میشوند. بسته به قطر مورد نظر برای مسیر انشعاب، از دو نوع سه راه مساوی (Equal Tee) و سه راه نامساوی (Reducer Tee) استفاده میشود.
- تبدیل جوشی: تبدیل، یا همان “Reducer”، برای اتصال دو لوله با قطرهای متفاوت استفاده میشود. یک سمت تبدیل قطر کوچکتری دارد و سمت دیگر قطر بزرگتر، بنابراین به لولههای با اندازههای مختلف متصل میشود. تبدیلها به دو نوع هممرکز و غیر هممرکز تقسیم میشوند.
با استفاده از این اتصالات، میتوان سیستمهای لولهکشی متنوع و پیچیدهای را ایجاد کرد که هر یک بسته به نیازها و موارد خاص استفاده میشوند.
مزایا و معایب اتصالات جوشی درزدار
اتصالات جوشی درزدار در صنایع مختلف به دلیل ویژگیهای خاص خود کاربردهای متعددی دارند. با این حال، مانند هر فناوری دیگری، مزایا و معایب خاص خود را دارد. در ادامه، به بررسی این ویژگیها خواهیم پرداخت.
مزایا:
- قیمت مناسب: به دلیل هزینههای کمتر تولید و استفاده از ورق فلزی با ضخامت متوسط، اتصالات درزدار با قیمت پایینتری نسبت به اتصالات بدون درز به بازار عرضه میشوند.
- نصب آسان: سرعت و سهولت در نصب این اتصالات باعث تسریع در پیشبرد پروژهها میشود.
- تعویض ساده: در صورت آسیب دیدن یا ایجاد مشکل در قطعه، تعویض آن راحت و سریع میباشد.
- کارایی مناسب در شرایط خاص: در پروژههایی که شرایط فشار و دما معمولی باشد، این اتصالات عملکرد خوبی دارند.
معایب:
- ضعف در محل درز: درز جوش محل ضعفی است که در شرایط فشار و دمای بالا میتواند نشتی یا شکستگی ایجاد کند.
- عمر کمتر: نسبت به اتصالات بدون درز، عمر و مقاومت این اتصالات کمتر است و به سرعت به خوردگی میانجامد.
در نهایت، انتخاب استفاده از اتصالات جوشی درزدار یا بدون درز به نوع کاربرد و شرایط پروژه بستگی دارد. با توجه به نیازها و بودجه، میتوان یک انتخاب بهینه انجام داد.
استانداردهای اتصالات سیاه درزدار
اتصالات سیاه درزدار در تولید و ساخت، زیر نظر سه استاندارد مهم قرار میگیرند. استاندارد ASME B16.9 مشخصات ابعادی این قطعات را تعریف میکند. متریالهای مورد استفاده در ساختهشدن این اتصالات بر مبنای استاندارد ASTM A234 انتخاب میشوند. علاوه بر این، نامگذاری این قطعات بر اساس استاندارد ASME B16.49 انجام میپذیرد.
قیمت اتصالات جوشی درزدار
قیمت اتصالات جوشی درزدار از چندین عامل تاثیر گرفته و مشخص میشود. مهمترین عواملی که قیمت این اتصالات را تعیین میکنند عبارتند از: نوع آلیاژ، ضخامت ورق، برند تولید کننده، مقاومت مکانیکی و درصد خلوص فولاد. این اتصالات با وجود قیمت پایینتر نسبت به اتصالات مانیسمان، در مواردی کیفیت و تحمل فشار و دما کمتری دارند.
برای مشاهده قیمتها و خرید انواع اتصالات جوشی درزدار، سایت فولادستان را همیشه در نظر داشته باشید.
نکات مهم هنگام خرید:
- اطمینان از مناسب بودن اتصالات جوشی درزدار برای پروژه خود.
- بررسی کیفیت فولاد و مطمئن شدن از عدم استفاده از مواد با کیفیت پایین.
- خرید از برندهای معتبر و مشهور.
- مشاوره با کارشناسان قبل از تصمیمگیری نهایی.
به یاد داشته باشید که اتصالات جوشی درزدار به خاطر قیمت مناسب، اتصال آسان و مقاومت قابل قبول، در پروژههای آبرسانی و گازرسانی کاربرد زیادی دارند، ولی توصیه میشود فقط برای لولههای درزدار از آنها استفاده شود.